وقتی تواناییِ ذهنیش توی به دست آوردن اطلاعات از اطرافش بالا باشه و بتونه برای اتفاقاتی که در اطرافش در جریانه و همچنین واسه تجربه‌هاش، از فکر و استدلال درست استفاده کنه، در این صورت ما به فرزندمون می‌گیم باهوش و این توانایی‌های ذهنی، روی روندِ تحصیلی و آیندۀ کودک می‌تونه مؤثر باشه.
البته؛ ما باید توجه داشته باشیم که تواناییِ ذهنی، فقط در تحلیل و استدلال منطقی خلاصه نمیشه و کودکی که با تغییراتِ محیط، تواناییِ سازگاری بیشتری داشته باشه و بتونه ارتباطاتِ اجتماعی بهتری پیدا کنه هم مشخصاً هوش و توانایی بالاتری داره.
حالا سؤالی که پیش میاد اینکه: «کودکمون باهوش به دنیا میاد؟ یا ما باعث می‌شیم باهوش بشه؟»
خیلی‌ها فکر می‌کنن هوش یک استعداد مطلقاً ذاتیه، اما تحقیقات نشون داده که محیطِ مناسبِ رشد، برای رشدِ ذهنی کودک، می‌تونه تا پنجاه درصد در افزایش هوش تأثیر بذاره.
یعنی یک کودک با هوشِ متوسط، اگه در شرایط مناسبی بزرگ شده باشه، می‌تونه از یک کودکی که استعداد نابغه بودن رو داره جلو بزنه و تواناییِ ذهنیِ بیشتری هم داشته باشه.
بر خلاف تصورِ خیلی‌ها که بالا بردن هوش، ممکنه در نظرشون کار پیچیده و هزینه‌بَری به نظر بیاد، باید بگم کارهای ساده و کوچکی که شما می‌تونین با کودکانتون انجام بدین، می‌تونه تأثیرات زیادی روی ضریب و سطح هوش فرزندنتون بذاره.
کارهای کوچکی که ساده از کنارش می‌گذریم و یا به دلیلِ مشغلۀ زیادِ جامعۀ الآن، برای اون وقت نمی‌ذاریم.
حالا به بررسیِ اون عوامل و کارهای کوچک می‌پردازم.
۱-به باهوش بودن فرزندتون باور داشته باشین:
مهم‌ترین مسئله، باور و دیدگاه شما نسبت به فرزندتونه. این باور روی رفتارتون با کودک، تأثیر زیادی می‌ذاره.
فرزندتون رو سرزنش نکنین و مدام با استفاده از برچسب‌زدن‌های مختلفی مثل خنگ و یا کودن بودن، روی تصویرِ اون‌ها از خودشون تأثیر بدی نذارید.
باور داشته باشین با کنترلِ محیط، می‌تونید نقش مؤثری روی رشد ذهنی کودک بذارید. پس اولین قدم برای کاراییِ بهتر؛ شما به عنوان یک والد هستید.
۲-با فرزندانتون حرف بزنید و مکالمه داشته باشید:
این یکی از ساده‌ترین راه‌هاست که تأثیری باور نکردنی داره.
شما با حرف زدن با فرزندتون و اختصاص دادنِ زمانی برای گفت‌وگو،
در مرحلۀ اول باعث می‌شید فرزندتون نحوۀ تفکرِ درست و استدلال رو یاد بگیره و در مرحلۀ بعدی، با واژه‌های بیشتری آشنا بشه، که با این دامنۀ زیادترِ واژگان، بتونه افکار و احساساتش رو دقیق‌تر و واضح‌تر بیان کنه.
۳-برای فرزندتون کتاب نخونید، باهاشون کتاب بخونین:
اول از همه یک زمانِ داستان‌گویی رو برای فرزندتون اختصاص بدین و سعی کنین در حِینِ داستان خوندن، توجه کودک رو به کتاب و داستان جلب کنین و بعد از اون، نظرش رو دربارۀ روند اتفاقات بپرسین. اگر فرزندتون سنین پایین‌تر باشن، استفاده از کتاب‌هایی که تصاویر رنگی‌تر و بزرگ‌تری دارن، توجه اون‌ها رو بیشتر به خودش جلب می‌کنه.
شما با این کار، باعث می‌شید ذهن کودک فعال‌تر و خلاق‌تر بشه.
۴-ازشون بخواید چشماشون رو ببندن و تصور کنن:
وقتی داستانی رو برای فرزندتون تعریف می‌کنین، بهش بگین چشم‌هاش رو ببنده و فضای داستان و شخصیت‌ها رو توی ذهنش تصور کنه.
۵-بذارید طبیعت رو لمس کنن:
خیلی وقت‌ها والدین فرزندشون رو از بازی با آب یا خاک، به علت بهداشت و قوانین منع می‌کنن!
اما باید بدونید تا جایی که امکان داره، فرزندتون رو از لمس کردنِ طبیعت و درک مواد، محروم نکنین.
کودک شما، ذهنِ در حال رشدی داره و اولین سال‌های زندگیش به کنجکاوی برای طبیعت اختصاص داره. این لمس کردن و درکِ طبیعت؛ ذهن اون‌ها رو تواناتر بار میاره.
۶-اون‌ها رو با موسیقی آشنا کنین:
به خوراکی که واسۀ گوش بچه‌ها آماده می‌کنین توجه داشته باشین.
خیلی از موسیقی‌های دارای کلام، ممکنه روی دیدگاه فرزندتون نسبت به جهان تأثیر بذارن! چون توی سنین حساسی هستن و از طرفِ دیگه؛ موسیقیِ بی‌کلام و آرامش‌بخش؛ می‌تونه اضطراب‌های آسیب‌زا رو از فرزندتون دور کنه. همچنین می‌تونه ذهن اون‌ها رو آماده‌تر کنه.
اگه امکان یادگیری یک ساز برای اون‌ها وجود داره، حتماً بهشون کمک کنین تا بتونن یک ساز رو بنوازن. یادگیری نُت‌ها و پیاده کردن اون‌ها روی ساز و در نهایت خَلقِ یک آوا، روی ذهن و اعتماد به نفسشون تأثیر زیادی می‌ذاره.
۷-بازی:
یکی از مؤثرترین کارکردها، بازی کردن و تهیۀ بازی با کودکانه. ما نباید اون‌ها رو از بازی کردن محروم کنیم و در کنارش وسایلی مثل لِگو و پازل رو براشون فراهم کنیم تا در روندِ بازی و هیجانِ اون‌ها، ذهنشون هم درگیر بشه.
۸-باهاشون آشپزی کنین:
ممکنه خیلی وقت‌ها، بچه‌ها رو از آشپزخونه و گاز، به دلیل خطر برای اون‌ها یا نداشتنِ وقت و حوصله بیرون کنیم. اما باید بدونیم که یکی از ساده‌ترین کارها برای درگیریِ ذهنِ فرزندامون، اینکه کارهای سادۀ آشپزی رو به اون‌ها بسپاریم. به عنوان مثال؛ بهشون بگیم سیب زمینی‌ها رو بشورن یا برامون قارچ بیارن. این کار؛ هم تواناییِ حرکتی و لمسیِ اون‌ها رو افزایش میده و هم اینکه اون‌ها رو خلاق و با اعتماد به نفس‌تر بار میاره.
۹-فعالیت بدنی:
اون‌ها رو در فعالیت‌های بدنی و ورزشی
مخصوصاً قبل از یادگیری درگیر کنین.
به عنوان مثال؛ قبل از اینکه کودک بخواد تکالیفش رو انجام بده، ازش بخواید چندتا طناب بزنه و کمی شروع به دویدن کنه. پژوهش‌ها نشون داده ورزش و فعالیتِ بدنی قبل از یادگیری و فعالیتِ ذهنی، بازدهیِ فرد رو تا سی درصد بالاتر می‌بره.
همچنین فعالیت‌های بدنی؛ استرس‌های مخربِ روی ذهن و مغز رو تخلیه می‌کنه.
۱۰-خواب کافی و تغذیۀ مناسب:
واضح‌ترین راه‌کار، کنترل کردنِ زمانِ خواب و بیداری و فراهم کردنِ موادِ غذاییِ مناسب واسۀ رشدِ ذهنی و مغزه.
و در نهایت باید گفت، کودک شما می‌تونه با کوچکترین حرکتِ شما، تواناییِ ذهنیِ بیشتری داشته باشه، پس از این راهکارها ساده گذر نکنید.
نویسنده: زهرا نوری
